Στην κορυφή της ατζέντας τόσο της κυβέρνησης όσο και της Βουλής έχει μπει το τελευταίο διάστημα το φλέγον ζήτημα της καταπολέμησης του ξεπλύματος «μαύρου» χρήματος και της πάταξης της διαφθοράς.

Το Μέγαρο Μαξίμου, με τα συναρμόδια υπουργεία, και η Επιτροπή Οικονομικών Υποθέσεων της Βουλής έχουν συστρατευθεί στην προσπάθεια αυτή, αναλαμβάνοντας συγκεκριμένες πρωτοβουλίες οι οποίες θα ενταθούν τις επόμενες ημέρες, με ορόσημο τη σύσταση θέσης Εθνικού Συντονιστή για την καταπολέμηση της διαφθοράς. Ο συντονιστής θα αναφέρεται απευθείας στον πρωθυπουργό και θα βάλει τέλος στα προβλήματα που προκαλεί η σημερινή πολυδιάσπαση αρμοδιοτήτων.

Συνεργασία

Η ανάγκη να δημιουργηθεί ο θεσμός αυτός έχει επανειλημμένα επισημανθεί κατά το παρελθόν, αλλά αναδείχθηκε με ιδιαίτερη έμφαση από τη συνεργασία της κοινοβουλευτικής Επιτροπής Οικονομικών με ξένους ειδικούς. Με πρωτοβουλία του προέδρου της Επιτροπής, βουλευτή Θεσπρωτίας της Ν.Δ. Αντώνη Μπέζα, τα μέλη της είχαν σειρά επαφών με τα υπουργεία που εμπλέκονται στην αντιμετώπιση του ξεπλύματος «μαύρου χρήματος» και της διαφθοράς, αλλά και με Ευρωπαίους τεχνοκράτες που ήρθαν στη χώρα μας ύστερα από συνεννόηση του κ. Μπέζα με τον επικεφαλής της Ομάδας Δράσης της Κομισιόν για την Ελλάδα (Task Force), Χόρστ Ράιχενμπαχ.

Τα προβλήματα

Οι ξένοι εμπειρογνώμονες εξέτασαν την κατάσταση που επικρατεί σήμερα στη χώρα μας, εντόπισαν τα προβλήματα των (κατακερματισμένων) υφιστάμενων δομών και συζήτησαν τις προτάσεις τους με τα μέλη της Επιτροπής Οικονομικών της Βουλής. Τα κυριότερα συμπεράσματα που προέκυψαν συνοψίζονται στα εξής:

1. Για την καταπολέμηση του «ξεπλύματος» μαύρου χρήματος:

* Απαιτείται συντονισμός των Αρχών κατά του ξεπλύματος «μαύρου» χρήματος υπό μία οργανωτική δομή. Σήμερα οι αρμοδιότητες είναι διάσπαρτες στην Αρχή Καταπολέμησης της Νομιμοποίησης Εσόδων από Εγκληματικές Δραστηριότητες, στη Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων (ΓΓΠΣ), στην Ελληνική Ένωση Τραπεζών (ΕΕΤ), το Σώμα Δίωξης Οικονομικού Εγκλήματος (ΣΔΟΕ) κ.ά.

* Πρέπει να προωθηθεί νομοθετική ρύθμιση από το υπουργείο Οικονομικών, προκειμένου οι τράπεζες να υποχρεωθούν να δίνουν γρήγορα στις Αρχές τα αναγκαία στοιχεία για την αντιμετώπιση τέτοιων κρουσμάτων. Η ανταπόκριση των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων στα σχετικά αιτήματα είναι μέχρι στιγμής εξαιρετικά αργή, μολονότι το πρόβλημα έχει επανειλημμένα επισημανθεί, μεταξύ άλλων από υψηλόβαθμα στελέχη του ΣΔΟΕ. Είναι χαρακτηριστικό ότι ενώ το ΣΔΟΕ έχει ζητήσει το άνοιγμα των τραπεζικών λογαριασμών 6.000 φυσικών και νομικών προσώπων, μόνο περί τα 500 αιτήματα είχαν ικανοποιηθεί μέχρι τα τέλη του περασμένου έτους.

Πρόσθετο πρόβλημα αποτελεί βεβαίως και η ταχύτητα με την οποία προχωρούν οι αρμόδιες υπηρεσίες στους φορολογικούς ελέγχους μετά το άνοιγμα των λογαριασμών. Όπως προέκυψε από απάντηση του υφυπουργού Οικονομικών Γιώργου Μαυραγάνη σε σχετική ερώτηση του κ. Μπέζα στη Βουλή στα τέλη Οκτωβρίου, μέχρι τότε οι ελεγκτικές υπηρεσίες είχαν ολοκληρώσει μόλις 334 ελέγχους και είχαν διαβιβάσει τα σχετικά αποτελέσματα στις αρμόδιες ΔΟΥ για την επιβολή των προβλεπόμενων φόρων και προστίμων.

Πάντως, η διεθνής εμπειρία δείχνει ότι οι διαδικασίες καταπολέμησης του ξεπλύματος «μαύρου» χρήματος αποδίδουν 5-10 χρόνια από τη στιγμή που θα ξεκινήσουν και δεν έχουν άμεσα εισπρακτικά οφέλη, αλλά μπορούν να λειτουργήσουν αποτρεπτικά για την περαιτέρω εξάπλωση του φαινομένου. Ενδεικτικά, από ελέγχους για φοροδιαφυγή το διάστημα 1.1.2012-3.12.2012 εντοπίστηκαν από το ΣΔΟΕ 418 υποθέσεις ξεπλύματος «μαύρου» χρήματος, εξ αυτών βεβαιώθηκαν 267 από τους εισαγγελείς και προέκυψαν έσοδα 95 εκατ. ευρώ.

* Αναγκαία κρίνεται επίσης η διερεύνηση της δυνατότητας δημιουργίας Έμμεσου Μητρώου Τραπεζικών Λογαριασμών, που θα περιλαμβάνει όλα τα στοιχεία των λογαριασμών που διατηρούνται στις ελληνικές τράπεζες με τα ονόματα των κατόχων τους και το άθροισμα των χρηματικών ποσών κάθε δικαιούχου. Ωστόσο, στο μητρώο αυτό δεν θα αποτυπώνεται η κίνηση των λογαριασμών, γιατί κάτι τέτοιο είναι τεχνικά περίπλοκο.

2. Για την πάταξη της διαφθοράς:

* Σύσταση θέσης Εθνικού Συντονιστή κατά της διαφθοράς. Το σχετικό νομοσχέδιο έχει ήδη καταρτιστεί και ο «Ε.Τ.» αποκαλύπτει στη συνέχεια τα βασικά σημεία του.

* Δημιουργία Συντονιστικής Επιτροπής κατά της διαφθοράς, καθώς και συμβουλευτικού φορέα που θα στελεχώνεται και από ξένους εμπειρογνώμονες.

* Υπογραφή Οδικού Χάρτη για την καταπολέμηση της διαφθοράς. Ο Χάρτης αυτός φέρει ήδη την υπογραφή 4 υπουργών.
Εμπλοκή με τις ελβετικές καταθέσεις

Η Επιτροπή Οικονομικών της Βουλής έχει παρακολουθήσει στενά και το ζήτημα της συμφωνίας με την Ελβετία, με στόχο τη φορολόγηση χρημάτων Ελλήνων που έχουν διοχετευθεί σε ελβετικές τράπεζες. Οι υφιστάμενες συμφωνίες της Ελβετίας με τη Γερμανία και τη Βρετανία μπορούν να αποτελέσουν «πιλότο», ώστε να καταρτιστεί ανάλογη συμφωνία και με τις ελληνικές Αρχές. Οι σχετικές διεργασίες βρίσκονται σε εξέλιξη εδώ και μήνες. Το μοντέλο που εφαρμόστηκε στην περίπτωση της Γερμανίας και της Βρετανίας προβλέπει την καταβολή ποσοστού επί του ήδη υφιστάμενου κεφαλαίου καταθέσεων και λοιπών περιουσιακών στοιχείων, χωρίς την αποκάλυψη του ονόματος του κατόχου τους, ώστε να καλυφθούν οι απαιτούμενες φορολογικές υποχρεώσεις του στη χώρα όπου κατοικεί. Για τις μελλοντικές αποταμιεύσεις προβλέπεται ότι η Ελβετία θα παρακρατεί ένα φόρο που θα αποδίδεται στα κράτη κατοικίας του κατόχου του λογαριασμού.

Οι όροι

Σύμφωνα με πληροφορίες, στην περίπτωση της Ελλάδας οι ελβετικές αρχές έχουν αποδεχθεί να δοθεί προκαταβολή για τις καταθέσεις κατά τα παρελθόντα έτη, με συντελεστή 25%-30% επί του ύψους των καταθέσεων. Το συνολικό ποσό των καταθέσεων υπολογίζεται στα 10 δισ. ευρώ.

Μελλοντικά θα δίδεται ένα ποσό με ρήτρα συντελεστή. Βασικό αίτημα της ελβετικής πλευράς, όμως, είναι να εγκατασταθούν γραφεία στην Ελλάδα, τα οποία ουσιαστικά θα τροφοδοτούν τις ελβετικές τράπεζες με πελάτες, όπως συνέβη στη Βρετανία. Το αντίστοιχο αίτημα απερρίφθη, ωστόσο, από τη Γερμανία.

Η εξέλιξη των πραγμάτων δείχνει ότι η τελική λύση θα δοθεί μόνο με παρέμβαση της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Όσο καθυστερεί, πάντως, η επίτευξη συμφωνίας τόσο διευρύνεται η απώλεια φορολογικών εσόδων για τη χώρα μας, ενώ παράλληλα οι επίμαχες καταθέσεις «μεταναστεύουν» από την Ελβετία σε φορολογικούς παραδείσους.

Δημοσιεύθηκε στον Ελεύθερο Τύπο στις 11/2/2013

Πατήστε πάνω στην εικόνα για να διαβάσετε το δημοσίευμα